Anadolu Medeniyetleri

HİTİTLER (MÖ 1200-MÖ 200)

·         Başkentleri Hattuşaş'tır (Çorum-Boğazköy).

·         M.Ö. 1700'lerde Kızılırmak yayı içerisinde kurulmuşlardır.

·         Devleti krallar yönetirdi, fakat Pankuş adı verilen meclis ise krala yardımcı olmaktaydı. Gerektiğinde bu meclis kralın işlerini denetlerdi.

·         Tavananna adlı kraliçelerde yönetimde etkiliydi.

·         Anal, adı verilen kral yıllıkları bulunmaktaydı.

·         Medeni hukuk gelişmişti.

·         Ekonomileri tarım ve hayvancılığa dayanmaktaydı.

·         Çok tanrılı dinlere inanmışlardı

·         Tarihte bilinen ilk yazılı antlaşma olan Kadeş Antlaşmasını Mısır ile M.Ö 1280'de imzalamışlardır.

·         Frigyalılar tarafından yıkılmışlardır.

·         Hitit kralları hem başkomutan, başrahip ve baş yargıç idi. Askeri, dini ve hukuki otoriteye sahiptiler.

·         Halk yöneticiler, rahipler, hürler ve köleler gibi sosyal sınıflara ayrılmıştı.

·         Hititlerde din çok tanrılıdır. Hitit ülkesine “Bin tanrı ili” denirdi.

·         Çivi ve hiyeroglif (resim) yazıları olmak üzere iki çeşit yazı kullanmışlardır.

İYONLAR (MÖ 1200-MÖ 700)

·         Şehir devletleri halinde yaşamışlar­dır. En önemli şehir devletleri, Efes, Milet, Foça, Bodrum ve İzmir'dir.

Kurulan şehir devletlerinde sırası ile krallık, oligarşik ve demokratik yönetim şekilleri görülmüştür. Kurulan şehir devletleri arasında siyasi bir birlik yoktur.

·         Demokratik ve özgür ortam geliş­miştir.

·         Bilim ve felsefede gelişmişlerdir.

·         Önemli bilim adamları arasında; Herodot, Pisagor, Tales ve Hipokrat yer almaktadır.

·         Deniz ticaretinde gelişmişlerdir. Akdeniz ve Karadeniz’de koloniler (ticaret şehirleri) kumuşlardır.

·         Çok tanrılı dine inanmışlardır.

·         Halk çeşitli sosyal sınıflara ayrılmış, kölelik yaygındı.

·         Artemis tapınağı önemli sanat eser­lerinden biridir. İyon edebiyatının en önemli eseri İlyada ve Odessa destanlarıdır.

Bilgi Bankası:

Efes'te İyonlar tarafından yapılan "Artemis Tapınağı", dünyanın yedi harikasından biri sayılmaktadır.          Oligarşi: Yönetimin belli bir zümreye ait olduğu yönetim şeklidir.

Artemis Tapınağı

LİDYALILAR (MÖ 700 - MÖ 546)

·         Gediz ve Büyük Menderes ırmakları arasında kurulmuşlardır.

·         Başkentleri Sard' tır (Manisa- Salihli).

·         Efes’ten başlayıp Mezepotamya’ya kadar giden Kral Yolu’nu kullanarak ticaretle uğraşmışlardır.

·         Alışverişte değiş-tokuş (takas) usulüne son vererek ilk parayı bulmuşlardır.    

·         Tüccarlara devlet güvencesi getirerek, tarihteki ilk sigor­tacılığı yapmışlardır.

·         Fenike alfabesini kullanmışlardır.

·         İlk bankacılık faaliyeti de bu dönemde ortaya çıkmıştır.

·         Ordularını paralı askerlerden oluşturmuşları Lidyalıların yıkılışının en önemli sebebidir. Persler tarafından yıkılmışlardır.

Lidya-sikkesi

URARTULAR (MÖ 900 -MÖ 600)

·         Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Van Gölü çevresinde kurulmuştur.

·         Başkentleri Tuşpa'dır (Van).

·         Tarım ve hayvancılıkla uğraşmışlardır.

·         Anadolu'da bilinen ilk sulama kanallarını yapmışlardır.

·         Maden işlemeciliği, mimari ve el sanatlarında ilerlemişlerdir.

·         Öldükten sonra dirilmeye (ahiret) inanmışlardır.

·         Mezarları ev ve oda şeklinde yaparak içlerine ölüleri ile birlikte eşyalarını da koymuşlardır.

·         İstilalara karşı şehirlerinin etrafını surlarla çevirmişlerdir. Medler tarafından ortadan kaldırılmışlardır.

Bilgi Bankası:

Urartuların Türklüğü konusundaki tarihi veriler incelen­diğinde Türk olabilecekleri tezi güçlenmiştir.

FRİGLER (MÖ 750 – MÖ 600)

·         Sakarya ve çevresinde kurulmuşlardır.

·         Başkentleri Gordion'dur (Kütahya).

·         Tarım ve hayvancılıkla uğraşmışlar ve bu faaliyetleri korumak için sert kanunlar yapmışlardır (Örnek : Bir öküz kesenin veya saban kıranın cezası ölümdü.).

·         Tapetes adlı kilimler üretmişlerdir.

·         Midas meşhur krallarındandır.

·         Çok tanrılı dinlere inanmışlardır.  Kibele en büyük toprak ve bereket tanrıçasıydı.

·         Marangozluk, maden işlemeciliği ve müzik önemli uğraşılarıdır.

·         Orduları genellikle yaya askerlerden oluşurdu.

·         Persler tarafından yıkılmışlardır. 

Yazılıkaya-Midas Anıtı

         Bilgi Bankası:

         Urartuların Türklüğü konusundaki tarihi veriler incelen­diğinde Türk olabilecekleri tezi güçlenmiştir.

         Bilgi Bankası:

         Urartuların Türklüğü konusundaki tarihi veriler incelen­diğinde Türk olabilecekleri tezi güçlenmiştir.